کاتالیزور چیست؟

کاتالیزور یک قطعه ضروری و گران‌قیمت است که جزئی از سیستم اگزوز خودرو محسوب می‌شود. وظیفه اصلی آن پاکسازی گازهای سمی است و این کار را با تبدیل این گازهای سمی به دی‌اکسید کربن، نیتروژن و بخار آب انجام می‌دهد.

آلاینده های سمی محصول جانبی احتراق موتور هستند، بنابراین هیچ راه‌حلی برای عدم تولید آن‌ها وجود ندارد. اما اثرات آن را می‌توان با کاتالیزور کاهش داد، زیرا این قطعه، از فلزاتی مانند پلاتین و پالادیوم برای تبدیل این سموم به گازهای ایمن استفاده می‌کند. اما کاتالیزور گاهی اوقات دچار مشکل می‌شود. بنابراین بهتر است بدانید که نشانه‌های خرابی آن چیست و آیا کاتالیزور تعمیر می‌شود یا خیر؟

چگونه بفهمیم کاتالیزور خراب شده؟

هنگامی که کاتالیزور مشکل دارد، علائم متعددی از خود بروز می‌دهد. وجود مشکل در کاتالیزور، همیشه دلیل بر این نیست که باید به فکر تعویض آن باشید. زیرا ممکن است فقط گرفتگی یا کثیفی کمی در کاتالیزور وجود داشته باشد. از این رو مهم است که تفاوت علائم خرابی آن را بدانید تا متوجه شوید که آیا کاتالیزور تعمیر میشود یا باید آن را تعویض کرد.

علائم خرابی کاتالیزور که نشان می‌دهند باید تعویض شود

اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، ممکن است امکان تعمیر کاتالیزور وجود نداشته باشد و تنها انتخاب، تعویض آن است. این نشانه‌ها شامل موارد زیر است:

1. صدای تق‌تق: صدای تق‌تق کاتالیزور، یکی از این صداهای غیرمعمول است که خرابی این قطعه را نشان می‌دهد. این صداها زمانی شروع می‌شود که شبکه اسفنجی خرد می‌شود و فلزات خرد شده در برخورد با بدنه، تولید صدا می‌کنند.
2. تغییر رنگ یا تغییر شکل: تغییر در ظاهر کاتالیزور، نشانه‌ای از وجود یک مشکل جدی در آن است. تغییر رنگ یا تاب برداشتن کاتالیزور به این معنی است که این قطعه نشتی داخلی دارد یا به‌طور غیرعادی داغ می‌شود و باید تعویض شود.
3. بوی گوگرد: استشمام بوی گوگرد از خروجی اگزوز، ممکن است در اثر این باشد که کاتالیزور به‌طور کامل از کار افتاده است و نیاز به تعویض دارد یا اینکه با یک شستشو ساده می‌توان آن را تعمیر کرد. بوی گوگرد معمولاً به این دلیل ایجاد می‌شود که کاتالیزور قادر نیست گازهای سمی را به گازهای بی‌ضرر یا کم‌ضرر تبدیل کند.

علائم خرابی کاتالیزور که نشان‌دهنده قابل تعمیربودن آن است

اگر کاتالیزور صدا نمی‌دهد، تغییر رنگ، تاب‌خوردگی یا بوی گوگرد (تخم مرغ فاسد) ندارد، ممکن است بتوان آن را تعمیر کرد. نشانه‌های خرابی کاتالیزور که امکان تعمیر آن‌ها وجود دارد، شامل موارد زیر است:

1. کاهش کارایی خودرو: هنگامی که کاتالیزور خودروی شما مسدود می‌شود، نمی‌تواند گازها را با سرعت کافی آزاد کند و باعث خفگی موتور می‌شود و کارایی آن را کاهش می‌دهد.
2. افزایش مصرف سوخت: یک راه مطمئن برای شناسایی کاتالیزور مسدود شده، افزایش مصرف سوخت است. این اتفاق به‌دلیل بازگشت گازهای سمی به موتور و تغییر نسبت سوخت و هوا رخ می‌دهد و بر عملکرد موتور تاثیر می‌گذارد.
3. کاهش شتاب و درست استارت نخوردن خودرو: افرادی که با استارت خوردن یا شتاب گرفتن خودروی خود مشکل دارند، می‌توانند به کاتالیزور به عنوان مشکل اصلی نگاه کنند. زیرا گرفتگی شبکه اسفنجی آن، ممکن است مانع خروج گازها از اگزوز و خفگی موتور خودرو شود.
4. روشن شدن چراغ چک موتور: برخی از افراد، چراغ چک موتور را نادیده می‌گیرند، درصورتی‌که معمولاً اولین علامتی که نشان می‌دهد مشکلی در کاتالیزور وجود دارد، روشن شدن این چراغ هشدار است.

نحوه تعمیر کاتالیزور چگونه است؟

شما می‌توانید از چندین روش برای تعمیر کاتالیزور، بدون تعویض آن استفاده کنید. اما همانطور که گفته شد، اگر کاتالیزور خودرو، دارای علائمی چون صداهای تق‌تق، تغییر رنگ، تاب برداشتن و بوی گوگرد نباشد، باید آن را تعویض کنید. در غیر این‌صورت به روش‌های زیر می‌توان آن را تعمیر کرد:

1. استفاده از مکمل‌های سوخت: استفاده از مکمل‌های سوخت، هر چند وقت یکبار، عملکرد موتور شما را بهبود می‌بخشد و به تمیز شدن کاتالیزور خودرو کمک می‌کند. این راه‌حل به‌خصوص برای افرادی که از بنزین معمولی به‌جای سوپر برای خودروهای خود استفاده می‌کنند، صادق است، زیرا بنزین سوپر دارای مواد مکمل است.
2. شستشوی کاتالیزور: شستشوی کاتالیست می‌تواند نقش مهمی در رفع ایرادات آن داشته باشد. اما برای این کار باید آن را از جای خود خارج کنید. توصیه می‌کنیم برای شستشوی این قطعه حساس به یک مرکز معتبر و تخصصی تعمیر کاتالیزور مراجعه کنید تا تعمیرکاران متخصص، با استفاده از محلول‌هایی که برای شستشوی کاتالیزور تولید شده، این قطعه را با دقت شستشو دهند.
3. رانندگی پرقدرت: رانندگی با سرعت کم در مسافت‌های کوتاه، می‌تواند باعث شود کاتالیزور شما زود از کار بیفتد، زیرا هرگز به دمای مطلوب کاری خود نمی‌رسد. اما اگر گاهی اوقات یک مسافت طولانی را با سرعت و شتاب زیاد برانید، کاتالیزور به‌خوبی گرم می‌شود و رسوبات موجود در آن و رسوباتی که روی سنسورهای اکسیژن، سرسیلندر و سراسر اگزوز وجود دارد، از بین می‌رود.