در این مقاله از وبلاگ “کاتالیست وان” سعی می‌کنیم توضیح دهیم کاتالیزور چیست و چه فوایدی برای خودروها دارد؟ با توجه به مقررات دقیق‌تر آلایندگی هوا، مبدل‌های کاتالیزور برای اولین بار در سال ۱۹۷۵ مورد استفاده قرار گرفت و به عنوان یکی از قوانین انگلستان تبدیل شد که از سال ۱۹۹۳ هر وسیله نقلیه جدید باید دارای گواهی CAT باشد.
کاتالیزور چیست؟
کاتالیزور یا کاتالیست بخشی از سیستم اگزوز و خروجی گازهای خودرو است. مبدل کاتالیزوری یا تبدیل کننده کاتالیزوری که در اگزوز خودروها استفاده می‌شوند، کاربرد جدیدی از کاتالیزور یا کاتالیست سطحی است. کربن مونوکسید و هیدروکربن‌های حاصل از سوخت‌های ناقص یا احتراق ناقض، از آلاینده‌های بسیار خطرناک هوا هستند.
گازهایی که از اگزوز اتومبیل خارج می‌شوند همراه با مقداری هوا از روی کاتالیزور یا کاتالیزگر عبور داده می‌شود. این کاتالیست‌ها یا کاتالیزورها شامل فلزهای اکسید می‌باشد. گاز CO و هیدروکربن‌ها به CO2 و H2O تبدیل شده و نسبتا بی‌خطر محسوب می‌شوند و در هوا رها می‌گردد. کاتالیزور بخش مهمی از سیستم کنترل آلایندگی خودروی شماست.
عملکرد کاتالیزور
از جمله آلاینده‌های خطرناک موجود در دود اتومبیل گازهای کربن مونوکسید، هیدروکربن و اکسیدهای نیتروژن هستند که واکنش‌های شیمیایی و تجزیه گازها توسط کاتالیزگر صورت می‌پذیرد و این آلاینده‌های خطرناک را به حداقل می‌رساند. همچنین کاتالیزور، اکسید ازت که ماده‌ای سمی است را به گاز ازت که یک گاز بی‌خطر محسوب می‌شود، تبدیل می‌کند.
اهمیت کاتالیزور در حفاظت از محیط زیست
در کشورهای پیشرفته و قانون‌مدار خارج کردن کاتالیزور و رانندگی بدون آن تخلف سنگینی محسوب می‌شود و خلاف قانون است. زیرا به محیط زیست صدمه جدی وارد می‌شود. بنابراین در صورتی که خرابی کاتالیزور را تجربه می‌کنید، بهتر است به جای حذف آن، به تعمیر و احیا فکر کنید.
مبدل کاتالیزور خودرو و اهمیت آن
مبدل کاتالیزوری قطعه‌ای از خودرو است که مواد مضر CO (مونوکسید کربن)، NOx (اکسید نیتروژن) و CH (هیدروکربن نسوخته) را کاهش و فیلتر می‌کند و این مواد را به مواد کمتر مضر مانند: دی اکسید کربن، نیتروژن و هیدروژن تبدیل می‌کند.
مبدل کاتالیزوری در جلوی سیستم اگزوز قرار دارد و وظیفه حذف گازهای سمی و ناسازگار با محیط زیست را دارد. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که فیلتر ذرات و کاتالیزور اثر یکسانی دارند، اما مطمئناً اینطور نیست. هر دو قسمت برای کاهش دود مضر اگزوز طراحی شده‌اند.
انواع مختلف مبدل کاتالیزوری
فیلتر ذرات باعث کاهش انتشار ذرات دوده می‌شود. انواع مختلفی از مبدل‌های کاتالیزوری وجود دارد مانند: کاتالیست اکسیداسیون (موتورهای دیزل)، کاتالیست سه طرفه (موتورهای بنزینی)، کاتالیست EOBD و کاتالیست زوج نزدیک.
دلایل مختلف برای کثیف یا گرفتگی مبدل کاتالیزوری
دلایل مختلفی برای شناسایی مبدل کاتالیزوری کثیف یا گرفتگی وجود دارد. تعدادی از دلایل را فهرست کرده‌ایم که می‌تواند علت کثیف یا گرفتگی مبدل کاتالیزوری باشد.
مصرف روغن بالا
شمع‌های فرسوده یا آسیب‌دیده
سوخت گیری با سوخت نادرست
رانندگی در مسافت‌های کوتاه
تنظیم نادرست موتور
بقایای سوخت در سیستم سوخت رسانی
عملکرد نادرست کاوشگر لامبدا *
انژکتورهای خراب
مبدل کاتالیزوری آسیب‌دیده یا شکسته است
* پروب لامبدا یک سنسور در اگزوز است و میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی را اندازه‌گیری می‌کند. این نسبت سوخت ایده‌آل بین سوخت و هوا است. لامبدا می‌تواند موتور سرد را پیش‌گرم کند و همچنین احتراق تمیز موتور را تضمین می‌کند.
مشکلات مبدل کاتالیزوری خراب
به طور معمول، سوخت در محفظه احتراق می‌سوزد. هنگامی که سوخت به احتراق کامل نمی‌رسد، وارد اگزوز شده و در مبدل کاتالیزوری مشتعل می‌شود. این احتراق ضعیف منجر به گرم‌شدن بیش از حد در مبدل کاتالیزوری می‌شود و باعث “ذوب” می‌شود. گرمای بیش از حد باعث ذوب‌شدن یکپارچه سرامیکی و مسدود شدن اگزوز می‌شود. این منجر به مشکلات زیر می‌شود:
افزایش مصرف سوخت
موتور لکنت‌زبان
انتشار بیشتر گازهای مضر
ماشین داره بو میگیره
صدای تق تق
ماشین بد روشن می‌شه
اکنون که مشکلات و علل مشخص شده است، می‌توانید انتخاب خود را انجام دهید. یا یک مبدل کاتالیزوری جدید بخرید یا یک مبدل کاتالیزوری را با افزودنی تمیزکننده از Lindemann تمیز کنید.
