در توضیح این‌که کاتالیزور چیست؟ باید گفت این قطعه که عملکرد و سلامت آن در خودرو از اهمیت بالایی برخوردار است و با آشنا شدن با نحوه تعمیر و مراقبت از آن به سلامت خودروی خود کمک زیادی می‌کنید ما نیز در ادامه به توضیح درباره این قطعه ارزشمند خواهیم پرداخت:
فهرست مطالب
کاتالیزور چیست و چگونه عمل می‌کند
کاتالیز قطعه‌ای است برای کنترل و خنثی کرن گازهای خروجی از اگزوز خودرو، و در پاسخ به این سوال که کاتالیزور چست و چگونه عمل می‌کند باید گفت: این قطعه ارزشمند بر اثر یک سری فعل و انفعالات کربن‌مونوکسید و هیدروکربن‌ها به‌دست آمده از احتراق موتور خودرو را تبدل به CO2 و آب CH2O می‌کند.
اجزای تشکیل‌دهنده کاتالیزور چیست؟
اجزای تشکیل‌دهنده‌ی این قطعهارزشمند که نسبتا گران قیمت نیز است. دارای بستر های مونولیتی از جنس سرامیک است که معمولا با نام مونولیت شناخته می‌شود و ساختار لانه‌زنبوری با تعداد سوراخ‌های زیاد و بسیار کوچک دارد، البته علت قیمت بالای این قطعه استفاده از فلزات گران‌قیمتی مانند رودیوم، پالادیوم و پلاتین در تولید کاتالیزور است.
کاتالیزور چیست و اهمیت استفاده از آن؟
امروزه کارخانه‌هایی که در حوضه تولید خودرو ، کشتی موتورهای دیزلی و.. فعالیت دارند موظف به استفاده از کاتالیزور در مسیر خروجی موتور یعنی اگزوز می‌باشند.
کاتالیزور به وسیله‌ی دو قطعه به نام سنسور اکسیژن که قبل از کاتالیست و بعد از کاتالیز قرار دارند کنترل می‌شوند. سنسور اول گازهای خروجی از موتور را کنترل کرده و سنسور دوم که بعد از کاتالیز قرار دارد کارایی کاتالیست را نسبت به خنثی کردن گازهای خروجی اگزوز را بررسی کرده و اساس یک‌سری از محاسبات الگوریتمی به صورت اطلاعات به قسمت کامپیوتر خودرو می‌دهد، که کامپیوتر خودرو یا به اصطلاح ECUبا تنظیم و هوا میزان احتراق را کنترل می‌کند.
عواملی که باعث خرابی کاتالیزور می‌شوند؟
کاتالیزورها یک طول عمر مفیدی دارند مانند تمام قطعات دیگر خودرو، عواملی که باعث خرابی کاتالیزور می‌شوند مانند، کیپ شدن لانه زنبوری‌های مونولیت،ضعیف شدن کاتالیزور نسبت به گازهای خروجی، وارد شد ضربه به کاتالیست بر اثر تصادف، آسیب رساندن آب یا روغن به کاتالیست بر اثر خراب شدن بقیه‌ی قطعات موتور و یا وارد شدن سوخت به داخل کاتالیست بر اثر کار کردن موتور همتنطور که گفتیم این‌ها عواملی هستند که باعث خرابی کاتالیزور می‌شوند.
که نشان‌دهنده این است که این قطعه باید تعویض شود،اکثر تعمیرکاران خودرو این قطعه را با نمونه اورجینال آن تعویض مینمایند، در غیر این‌صورت آن را تعمیر ی تخلیه می‌کنند. البته با تخلیه و حذف کاتالیز باعث روشن شدن چراغ چک خودرو شده و یا ارور و خطاهایی از این قبیل دریافت می‌کنند. چرا که وجود این قطعه برای خودرو اهمیت زیادی دارد زیرا هر دو کاتالیز که در مسیر خروجی اگزوز موتور می‌باشند به یک اندازه خراب می‌شوند و خطای Po420 خطای قالب است یعنی در هنگام خرابی کاتالیست‌های یک خودرو ابتدا کامپیوتر خطای غالب را اعلام می‌کنند که باید هر دو کاتالیزور را تعویض نمود.
همه چیز درباره کاتالیزور:
هر سه سیلندر خودرو دارای دو عدد کاتالیزور میباشد،یک کاتالیزر اصلی و یک کاتالیزر دوم که مکمل کاتالیست اول میباشد.
خرابی کاتالیزور مکمل یا همان کاتالیزور دوم در صورتی اتفاق می‌افتد که،کاتالیست اول ذوب یا تخریب شده و تمامی لانه زنبوری‌های کاتالیست دوم را کیپ کند.امروزه در کشور بیشتر خودروهای چینی مانند:لیفان، ام‌دی‌ام، جک و.. دچار این مشکل شده و کاتالیست اول که اکثرا در کیلومترهای پائین بین ۴۰۰۰ تا ۷۰۰۰ کیلومتر کار تخریب می‌شوند که علت تخریب آن در بیشتر مواقع بی‌کیفیت بودن متریال کاتالیزور و یا طراحی اشتباه آن است. که رانندگان خودروها را با مشکلاتی از قبیل افت شتاب خودرو و گاز نخوردن آن مواجه می‌کند. از دیگر سوء‌استفاده‌هایی که در رابطه با کاتالیزور خودرو می‌شود این است که این قطعه با ارزش را برداشته و از بی اطلاعی راننده سوءاستفاده کرده و با بی ارزش شمردن این قطعه با ارزش آن را بر می‌دارند.
عمر مفید کالیزور
این قطعه مانند تمام قطعات ماشین طول عمر مفید دارد البته طول عمر کاتالیزور در خودروهای کره‌ای و ژاپنی بیشتر از خودروهای چینی است.
در خودروهای کره‌ای کار کرد آن تا ۱۶۰۰۰ کیلومتر است، و در خودروهای ژاپنی نیز تا ۴۰۰۰ کیلومتر میباشد که در بیشتر مواردی که کاتالیست خراب می‌شود سنسورهای اکسیژن خرابی را تشخیص می‌دهد، به خصوص در خودروهای ۸ و ۶ سیلندر که خطای Bandnk1 را می‌دهند با اعلام دقیق خطا تعمیرکار از تعویض کاتالیست ۲ نیز خوداری می‌کند.
خطای !P0420 – Catalyst System Efficiency Below Threshold Cbant1 نیز وجود دارد که منظور از این کد خطا این است که راندمان عملکرد کاتالیست را پائین‌تر از حد مجاز اعلام می‌کند.
تمامی خودروهای دنیا با تعداد سیلندرهای ۱۲/۰۸/۰۶/۰۴ که به‌صورت خطی و v یا تخت می‌باشند، دارای یک خروجی اگزور می‌باشند.
البته اکثر خودروهای ۴ سیلندر دارای یک خروجی اگزوز که آن را Bank1 و خودروهایی را که دارای ۶،۸ یا ۱۰ سیلندر هستند ارای دو خروجی بوده که به خروجی دوم Bank2 می‌گویندکه کد خطا مربوط به کاتالیست بانک۲ به صورت زیر میباشد مانند بانک۱ ولی با یک کد خطای دیگر po430 که نشان‌دهنده خرابی کاتالیست دوم است.
سخن آخر: تعمیر کاتالیزور کار ساده‌ای نیست به همین‌خاطر هرگز نباید به صورت خودسرانه دست به تعمیر، تعویض و یا حذف این قطعه نمائید. با سپردن تعمیر کاتالیزور خودروی خود به گروه تخصصی کاتالیست وان بهترین خدمات را با ارزان‌ترین قیمت ممکن دریافت نمائید.
